​„Ég lærði þetta af Youtube“

Í hvaða tónlistarskóla ert þú? spurði ég son vinkonu minnar þegar hann hafði spilað þetta fína lag fyrir okkur á gítarinn. Svarið kom mér á óvart. „Ég er ekkert í neinum skóla – ég lærði þetta af YouTube.“ Á mig kom hálfgert hik. Er virkilega hægt að læra að spila á gítar í gegnum YouTube? Gamlar minningar úr tónlistarskóla þar sem ég sótti píanótíma helltust yfir mig. Hefði verið hægt að læra þetta öðruvísi?

Móðir mín leitaðist við að fá sérhvert okkar systkinanna til að læra á hljóðfæri.Systir mín hóf píanóleik en entist ekki lengi, bróðir ” minn gerði slíkt hið sama og hætti eftir nokkur ár. Í systkinahópnum hélt ég þetta lengst út, og þótt píanónámið hafi skilað mér ánægju og gleði þá var það ekki alltaf jafn skemmtilegt. Og ekki vantaði heldur umstangið: fara upp í tónlistarskóla, bíða eftir að röðin kæmi að mér, mæta í tónfræðitíma og auka æfingatíma fyrir próf og tónleika, vera með í maganum yfir því að hafa ekki æft það sem ég átti að æfa og þurfa að spila allt eftir nótum. Það var nánast enginn möguleiki að velja sér nýjan kennara ef manni líkaði ekki nógu vel við þann sem maður hafði. Maður hafði ekki mikið um lagavalið að segja og þurfti að fylgja ákveðinni námskrá til að ná á næsta stig. Það var ekki hægt að fresta tíma eða bæta við tímann ef þannig lá á manni. Þar að auki reyndu þessir tímar töluvert á buddu foreldranna – en tónlistarnám á Íslandi er ekki gefið.

Ólíklegt er að Víkingur Heiðar hefði náð sama árangri við það eitt að fylgjast með YouTube-kennslu en eflaust eru fleiri sem nú geta látið eigin áhuga ráða framgangi í námi og ef marka má gítarspil unga drengsins er óþarft að efast um að sú kennsla geti verið gagnleg. En það er fleira en áhugamál sem lærast af netinu. Fyrir skömmu ræddi ég við nokkra háskólanemendur í framhaldsnámi. Þeir sögðu mér að algengt væri að nemendur létu það algjörlega eiga sig að fjárfesta í dýrum og þungum námsbókum sem kennararnir setja fyrir.

Margir finna einfaldlega fyrirlestra úr öðrum skólum og greinar á netinu sem styðja ekki síður við námið heldur en það sem lagt er fyrir af kennurunum. Og ég fékk þetta staðfest hjá kennurunum sjálfum. Þeir eru margir fullkomlega sáttir við að nemendur leiti sér upplýsinga annars staðar frá, ef þeir tileinka sér efnið og koma því frá sér á þann hátt sem þeir meta fullnægjandi. Breytingar á því hvernig fólk nálgast námsefni hafa þegar átt sér stað. Það er mikilvægt að þau yfirvöld sem bera ábyrgð á menntun hér á landi skapi umhverfi sem tekur tillit til breyttrar hegðunar og nálgunar unga fólksins að fræðslu og lærdómi.

Með nánast allt fræðsluefni heimsins við höndina er mögulegt að læra hvað sem er, hvenær sem er og hvar sem er. Er óskhyggja að halda að við getum tamið ungt fólk á sama hátt og fyrir tilkomu internetsins og snjalltækja? Gera á sem flestar ólíkar námsleiðir mögulegar þar sem allir geta fundið sína hillu, fengið þekkingu og færni metna – blómstrað og menntað sig til tækifæra. Skynsamleg stefnumótun í menntamálum er hagsmunamál sem öll þjóðin á sameiginlegt. Í því felst ekki aðeins lykillinn að efnahagslegri velsæld þjóðarinnar heldur líka allri menningu og lífsgæðum til lengri tíma litið. Þess vegna þurfum við öll að hafa augun opin fyrir því að tryggja að skólakerfið á Íslandi þróist í takt við alla þá möguleika sem ný tækni býður upp á.

Ásta S. Fjeldsted, framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs Íslands

Greinin birtist fyrst í Viðskiptamogganum þann 15. febrúar 2018