Skítur er afbragðs áburður

Stuttu eftir vodka-blautan hádegisverð með Yeltsin, á þeim tíma sem Rússar neituðu að yfirgefa Eystrasaltsríkin, sagði nýkrýndur forseti Eistlands, Lennart Meri: „Ástandið er skítt en við ætlum að nýta það sem áburð inní framtíðina“. Miðað við raunir Eistlands á þessum tíma er óhætt að segja að Lennart Meri hafi séð glasið hálf fullt.

Frá því hann lét þessi orð falla árið 1992  og til dagsins í dag hefur orðið ríkuleg spretta í Eistlandi. Landið er orðið suðupunktur nýsköpunar með flest sprotafyrirtæki miðað við höfðatölu í Evrópu. Þau eru driffjöður stafrænnar stjórnsýslu þar sem 99% af allri opinberri þjónustu er rafræn og kaus tæpur helmingur þjóðarinnar rafrænt í síðustu kosningum. Allt þetta segja þau að hafi sparað ígildi 800 ára af skriffinsku. Takk fyrir pent. Og kannski er rúsínan í pylsuendanum að tróna í efsta sæti PISA-könnunar OECD 2019. Svo þrátt fyrir yfirstandandi heimsfaraldur má fullyrða að í stóru myndinni er framtíðin björt í Eistlandi.  

En hver ætli séu innihaldsefnin í þessum áhrifaríka eistneska áburði? Með takmarkaðar náttúruauðlindir var ákveðið að búa þannig um jarðveginn að hann væri sem næringarríkastur fyrir einstaklingsframtakið. Má þar nefna flatan tekjuskatt, niðurfellingu opinberra gjalda, aðhald í kostnaði hins opinbera og auðvelda stofnun og rekstur fyrirtækja. Innan menntakerfisins hefur frelsið svo að miklu leyti verið sett í hendur kennarans frekar en staðreyndarlærdóm aðalnámskrár. Eins og við þekkjum t.d. frá Finnlandi. 

Þegar við erum að upplifa mesta samdrátt á Íslandi í 100 ár ætla ég ekkert að skafa af því, ástandið er skítt! En núna er þá kannski tækifærið til að fara leið Eista og nýta það sem áburð inn í framtíðina. Glasið okkar getur líka verið hálf-fullt.  

Steinar Þór Ólafsson, sérfræðingur hjá Viðskiptaráði Íslands.
Greinin birtist fyrst í Viðskiptablaðinu 27.08.2020.

Tengt efni

Betra er brjóstvit en bókvit

Eru bækur dýrar?
28. okt 2022

Hvað er í alvörunni að gerast á fasteignamarkaði?

Orsakir verðhækkana, framboðshorfur, hátíðnigögn, sviðsmyndir og fleira
11. nóv 2021

Vandrötuð umræða um stærsta efnahagsmálið

Þróun vaxta og tekna, ásamt fólksfjölda og íbúðabyggingum, mun áfram hafa mikið ...
4. nóv 2021