Viðskiptaráð ÍslandsHverju fórna foreldrar vegna leikskólavandans í Reykjavík?
Á sjöunda hundrað börn, 12 mánaða á eldri, bíða nú eftir leikskólaplássi í Reykjavík. Biðin kostar hvert heimili að meðaltali 3,9 milljónir króna í tapaðar launatekjur.
Þann 3. mars sl. samþykkti borgarráð tillögu borgarstjóra um að öllum 12 mánaða börnum í Reykjavík yrði tryggð leikskólavist þann 1. september nk. Reykjavíkurborg hefur um langt árabil stefnt að 12 mánaða inntökualdri barna. Ljóst er að þau fyrirheit munu ekki ganga eftir.
Þrátt fyrir að meðalinnritunaraldur í borginni hafi lækkað úr 27 mánuðum í 19 mánuði frá árinu 2017, samkvæmt skýrslu BSRB um umönnunarbilið, hafa foreldrar barna á leikskólaaldri mótmælt stöðu mála. Væntingum þeirra hefur því ekki verið fullnægt þrátt fyrir að staðan hafi batnað undanfarin ár. Hópur foreldra efndi því til mótmæla við fund borgarráðs þann 11. ágúst sl.
Samkvæmt frétt Ríkisútvarpsins bíða 669 börn tólf mánaða og eldri eftir leikskólaplássi í Reykjavík. Viðskiptaráð hefur lagt mat á fjárhagslegan fórnarkostnað foreldra af því að fá ekki leikskólapláss í samræmi við fyrrnefnd loforð borgaryfirvalda.
Biðlistaforeldrar verða af 376 m. kr. í launatekjur á mánuði
Meðallaun launþega á aldursbilinu 20 – 34 ára á landinu öllu voru kr. 562.321,- á mánuði á fyrstu sex mánuðum þessa árs. Ef gert er ráð fyrir að bið eftir leikskóladvöl geri það að verkum að annað foreldrið sé utan vinnumarkaðar nemur fjárhagslegur fórnarkostnaður þessari upphæð fyrir hvern mánuð þar til barn fær leikskólapláss. Fyrir allan hópinn tapast því samtals um 376 m. kr. í laun á mánuði eða 4,5 ma. kr. yfir tólf mánaða tímabil. Til samanburðar nemur þessi fórnarkostnaður fjórðungi af heildarkostnaði við rekstur leikskóla í Reykjavík á ári. Í þessum samanburði er ekki gert ráð fyrir atvinnuleysisbótum úr ríkissjóði eða öðrum fjárhagsstuðningi.
Ef litið er á fjölda vinnudaga vinna Íslendingar á aldursbilinu 25 til 54 ára (gögn fyrir aldursbilið 20 til 34 ára eingöngu eru ekki tiltæk) að meðaltali 37,7 klst. á viku eða 150,8 klst. á mánuði. Miðað við 8 klst. vinnudag tapast því 18,9 vinnudagar á mann á mánuði eða 226,2 vinnudagar yfir árið. Ef litið er á hópinn í heild tapast 12.611 vinnudagar á mánuði eða 151.328 vinnudagar á ári.
Biðin kostar 3,9 milljónir á hvert barn
Til þess að meta fórnarkostnað hvers heimilis er nærtækast að líta til meðalinntökualdurs barna á leikskóla í Reykjavík og bera saman við stöðuna ef barn hefði fengið leikskólapláss við 12 mánaða aldur. Þar sem börn fá að jafnaði leikskólapláss við 19 mánaða aldur í Reykjavík er fórnarkostnaðurinn að meðaltali laun í sjö mánuði hjá öðru foreldri, eða rúmar 3,9 m. kr.